مهارمتقابل
توضیحات کلی
اجرای سازه نگهبان به روش مهار متقابل در زمین هایی با عرض کم و عمق گودبرداری زیاد دارای توجیه فنی و اقتصادی است. البته می توان این روش را در زمین هایی با عرض زیاد نیز به کار برد مشروط بر آن که از ستون میانی و المان های کنترل کننده مهار جانبی برای استرات ها استفاده کرد. همچنین در مواردی که مجوزهای لازم از همسایگان برای استفاده از روش های دوخت به پشت وجود ندارد، مهار متقابل می تواند گزینه مناسبی برای سازه نگهبان باشد. با استفاده از این روش دیواره های خاکی دارای عملکردی مقاوم خواهند بود که منتهی به تغییرشکل های کوچکی در مقایسه با سایر روش ها خواهد شد.
اجزا تشکیل دهنده سازه نگهبان
1- المانهای قائم 2- مش فولادی، شاتکریت 3- استراتها 4- ریشه بتنی 5- مهارهای عرضی (در صورت لزوم)
روش اجرا حفر چاه اعضای قائم و نصب پروفیل آن
در ابتدا باید چاه هایی که اعضا قائم سازه در آن قرار می گیرد حفاری شود. حفاری چاه ها از تراز کف گودبرداری تا عمق انتهایی ریشه ادامه خواهد یافت. این عمق توسط مهندس طراح تعیین خواهد شد. پس از نصب قفسه آرماتور درون ریشه، پروفیل فلزی عضو قائم با استفاده از جرثقیل درون چاه نصب می شود. در این حین با استفاده از ادوات نقشه برداری از تراز بودن و قرار گیری آن در موضع صحیح اطمینان می گردد. اکنون ریشه شمع بتن ریزی می شود. بدیهی است در صورتی که به جای پروفیل فولادی از شمع های بتنی استفاده شود، آرماتور بندی و بتن ریزی در تمام طول چاه حفاری شده انجام می پذیرد. چاه قرارگیری پروفیل در تمام طول خود تا تراز کف گود با استفاده از بتن کم عیار یا ملات ماسه سیمان پر می شود به صورتی که پس از گودبرداری های مرحله ای امکان تخریب آن وجود داشته باشد. نصب چند ردیف برشگیر (بر روی پروفیل) در اتصال بهتر پروفیل فولادی و بتن ریشه موثر خواهد بود.
برداشت مرحله ای خاک، نصب استرات، مش بندی و اجرای شاتکریت
در این مرحله خاک باید به صورت موضعی (محل قرارگیری استرات) و تا ترازی برداشت شود که امکان اجرای استرات ردیف اول وجود داشته باشد. پس از برداشت خاک با استفاده از جرثقیل استرات در موقعیت خود قرار می گیرد. بدیهی است طراحی و اجرای صحیح اتصالات در انتقال بارهای خاک و سربار نقش حیاتی خواهد داشت. در این مرحله باید خاک باقی مانده در فضای میانی استرات ها برداشت شود، مش بندی و اجرای شاتکریت بلافاصله پس از برداشت خاک باید انجام شود تا علاوه بر حفظ پایداری دیواره در برابر ریزش های موضعی، انسجام و یکپارچگی لازم در برابر تغییر شکلها را در مجموعه اعضای قائم، مش فولادی و بتن شاتکریت به وجود آورد.
تکرار روند انجام شده
اجرای استرات ردیف دوم و مراحل خاکبرداری، نصب استرات و اجرای مش فولادی و شاتکریت مطابق توضیحات شرح داده شده باید تکرار شود. روند اجرای استرات تا رسیدن به تراز پایانی گوبرداری ادامه خواهد داشت.
نکات مهم
نکته حائز اهمیت در مهار متقابل اطمینان از انتقال صحیح و کامل بار مابین اعضای تشکیل دهنده آن است. بدیهی است اجرای صحیح اتصالات، تعبیه برشگیر بر روی شمع به منظور درگیری بهتر پروفیل با مش و شاتکریت و … این مهم را ایجاد خواهد کرد. متناسب با شرایط پروژه، بزرگی پلان و همجواری ها، ممکن است از ستون در وسط پلان استفاده گردد
طراحی
طراح با توجه به مولفه هایی مانند مشخصات خاک، عمق گوبرداری، تراز آب، سربار، فواصل خرپاها اقدام به طراحی آن می کند. در طراحی از نرم افزارهایی مانند Geo studio، Plaxis sap بهره گرفته می شود.
پایش
گسیختگی خاک یکباره اتفاق نمی افتد، لذا می توان با نصب ادوات ابزار دقیق به پیمایش دیواره گودبرداری پرداخت. با پیمایش دیواره تغییر شکل ها تحت کنترل خواهد بود و در صورت افزایش قابل توجه و یا عبور از مقادیر بیشینه مجاز، می توان با اقدامات لازم از افزایش آن ممانعت به عمل آورد.
