مهارهای تنیده (انکراژ)
توضیحات کلی
انکراژ یکی از روش های پایدارسازی دیواره های خاکی مانند دیواره های گودبرداری شده محسوب می شود. در این روش نیز همانند روش نیلینگ مهارها با عبور از گوه لغزش درون توده خاک قرار می گیرد و مانع از گسیختگی گوه لغزش خواهند شد، در واقع برای تثبیت خاک و کنترل تغییر شکل ها از مهارهای پیش تنیده استفاده می شود. به منظور پیش تنیده کردن مهارها، در حین عملیات اجرائی بایستی به میزان نیرویی که در طراحی از آنها انتظار رفته است پیش تنیده شوند. این نیروی پیش تنیدگی منتهی به عملکرد پسیو خاک و کاهش تغییر شکل های سرگود می شود. به خصوص در شرایطی که به دلیل همجواری با ساختمان های مسکونی، سازه هایی با ارزش فرهنگی و یا هر شرایطی که الزام محدود کردن تغییر شکل ها در آن وجود داشته باشد، این روش گزینه مناسبی برای پایدارسازی دیواره خاکی محسوب می شود. اگرچه به دلیل آنکه مهارها به زمین همسایگان وارد می شوند کسب اجازه از آنها لازم است، اما به دلیل سرعت بالای عملیات اجرائی، به صرفه بودن اقتصادی در مقایسه با اغلب روش ها، عدم اشغال فضای میان گودبرداری و عدم ایجاد اختلال در روند اجرایی عملیات سازه، اقبال به این روش زیاد است.
اجزا تشکیل دهنده
1- استرند 2- مش فولادی، بتن پاششی 3- غلاف استرند 4- فاصله نگه دار (spacer) 5-گوه
روش اجرا
با توجه به ترازهای قرارگیری مهارها روند اجرایی پایدارسازی دیواره به صورت مرحله ای و به شرح زیر انجام می گیرد:
خاکبرداری
ابتدا خاکبرداری تا عمق پایدار دیواره صورت می گیرد، سپس دیواره با مش فولادی و بتن پاششی پوشانده می شود تا از ریزش های موضعی خاک جلوگیری به عمل آید. با توجه به نیروی پیش تنیدگی قابل توجه مهارها، در موقعیت قرارگیری آنها بر روی دیواره خاکی، فونداسیون های بتنی تعبیه می گردد. در خاکبرداری های مرحله ای و پیش از اقدام به حفاری گمانه ها دیواره خاکی در محل قرارگیری فونداسیون های بتنی مطابق مقادیر به دست آمده در طراحی، خاکبرداری می شوند. بتن آن ها همزمان با اجرای بتن پاششی، اجرا می گردد.
حفاری
اکنون گمانه هایی که مهارها در آن قرار می گیرند حفاری می شوند. حفاری به روش های مختلفی صورت می گیرد. ممکن است به صورت خشک، دورانی و یا دورانی-ضربه ای انجام شود. گمانه باشیب 10 الی 15 درجه نسبت به افق حفاری می شود به نحوی که دوغاب بتواند تحت ثقل یا فشار تزریق به انتهای گمانه جابه جا شود. در صورت حفاری در خاک ریزشی از کیسینگ گذاری استفاده می شود.
جایگذاری مهار
با تعبیه اسپیسر در فواصل مشخصی در طول مهارها، از قرارگیری آنها در قسمت میانی گمانه اطمینان حاصل می شود. شلنگ های تزریق و خروج هوا بر روی فاصله نگهدارها و در تمام طول مهار، تا انتهای گمانه امتداد پیدا می کند. در صورت استفاده از کیسینگ، باید پیش از شروع تزریق، آن را از درون خاک بیرون کشید.
تزریق
بخشی از مهار (که میتواند میلگرد و یا استرند باشد) که درون گوه گسیختگی خاک قرار می گیرد، طول آزاد مهار و بخشی که در توده پشتی گوه واقع می شود، طول باند نامیده می شود. طول آزاد مهار با غلاف پلاستیکی پوشانده شده تا از عدم اندرکنش مهار و دوغاب در این ناحیه اطمینان حاصل شود. دوغاب ریزی از انتهای گمانه آغاز شده و تا هنگامی که از دهانه گمانه خارج شود ادامه پیدا می کند. به این ترتیب از پر شدن آن اطمینان حاصل خواهد شد.
کشش
پس از پایان تزریق و رسیدن مقاومت دوغاب به مقاومت 7 روزه آن، نسبت به کشش مهار و ایجاد نیروی پیش تنیدگی در آن اقدام می شود. در طول این فرآیند با استفاده از جک های هیدرولیکی و با الگوریتم معینی تا رسیدن به ظرفیتی معادل 120 درصد نیروی طراحی مهارها، اقدام به کشش آنها می شود. روند شرح داده شده به صورت مرحله ای، متناسب با ترازهای قرارگیری مهارها و تا رسیدن به تراز انتهایی گود ادامه خواهد یافت.
نکات مهم
با توجه به آنکه مهارها تا باری معادل 120 درصد حداکثر ظرفیت خود کشیده می شوند، رویه بتنی به هنگام کشش، شرایط نهایی خود را تجربه می کند. برای این منظور اجرای فونداسیون های بتنی در موقعیت قرارگیری مهارها لازم است. ابعاد فونداسیون ها با توجه نیروی پیش تنیدگی مهارها و مقاومت پسیو خاک پشت آن تعیین شود.
طراحی
با توجه به پارامترهای مقاومتی خاک، وضعیت آب زیرزمینی و همجواری های دیواره از نرم افزار Geo slop برای بررسی پایداری دیواره و Plaxis برای بررسی تغییر شکلهای آن استفاده می شود.
پایش
گسیختگی خاک به یک باره اتفاق نمی افتد، لذا می توان با نصب ادوات ابزار دقیق به پیمایش دیواره گودبرداری پرداخت. با پیمایش دیواره تغییر شکل ها تحت کنترل خواهد بود و در صورت افزایش قابل توجه و یا عبور از مقادیر بیشینه مجاز، می توان با اقدامات لازم از افزایش آن ممانعت کرد.
